Het is een droom van velen: studeren aan een buitenlandse topuniversiteit als Harvard of Oxford. Daar hangt meestal echter een stevig prijskaartje aan vast, en dus blijft het voor veel studenten bij dromen.

Daar wil de Vlaamse regering verandering in brengen. Vanaf het academiejaar 2022-2023 wil ze een nieuw beurzenprogramma lanceren, waarbij afgestudeerde Vlaamse masterstudenten maximaal twee jaar lang financieel ondersteund worden als ze naar zo'n topuniversiteit trekken. Dat werd al afgesproken in het regeerakkoord en komt er op vraag van minister-president Jan Jambon (N-VA), laat zijn kabinet weten.

Wie van het programma wil profiteren, moet wel aan een hele resem voorwaarden voldoen: studenten moeten een masterdiploma hebben behaald aan een Vlaamse hogeronderwijsinstelling, bovendien met "uitstekende" studieresultaten. 

Studeren aan een topuniversiteit versterkt je aanzienlijk en vergroot je positie op de arbeidsmarkt

Maar academische resultaten alleen zijn niet voldoende: studenten moeten hun "leiderschapspotentieel en maatschappelijke verantwoordelijkheid" kunnen aantonen in een opstel, want de regering mikt op de "toekomstige leiders van Vlaanderen", klinkt het. Daarnaast moeten studenten uiteraard ook toegelaten zijn tot de topuniversiteit in kwestie, en moeten ze de beurs "correct en tijdig invullen in een uitstekend niveau van het Nederlands".

"Het is goed dat er wordt ingezet op de allerbesten", zegt Herman Van Goethem, rector van de universiteit van Antwerpen, in "De ochtend" op Radio 1. "Het is bijzonder belangrijk voor de ontwikkeling. Studeren aan zulke topuniversiteit versterkt je aanzienlijk en zal je positie op de arbeidsmarkt vergroten."

Herman Van Goethem in "De ochtend" op Radio 1:

De bedoeling is om studenten te selecteren vanuit een brede waaier van disciplines. De hoogte van de beurs is dan ook afhankelijk van de opleiding, maar ook van de locatie en de daarmee gepaard gaande kosten voor transport, huisvesting en levensonderhoud. Studenten kunnen maximaal 24 maanden een beroep doen op de beurs. Er wordt nog een lijst opgesteld van alle universiteiten die in aanmerking komen.

Volgens het kabinet-Jambon zal het programma uiteindelijk leiden tot een internationaal netwerk van Vlaamse topstudenten aan de beste universiteiten ter wereld. De regering ziet het dan ook als een extra instrument van het buitenlands beleid, want de studenten zullen optreden als "ambassadeurs van Vlaanderen", klinkt het.

Herman Van Goethem vindt het alvast een bijzonder goed idee, al vindt hij dat er hier en daar nog wat aan gesleuteld moet worden. "Studeren in het buitenland is een onoverzichtelijk kluwen", zegt hij. "Nu wordt dat gecoördineerd, wat heel goed is, maar het systeem van de beurzen moet wel democratisch blijven. Studeren aan zo'n prestigieuze universiteit kost al snel 40.000 euro, maar dan moet je er nog een jaar kunnen verblijven. Moet je de beurzen dan niet laten afhangen van het inkomen van de ouders bijvoorbeeld? Het systeem moet zo uitgebouwd worden dat er gewaakt wordt over de democratie."

Er wordt 2 miljoen euro per jaar voor voorzien. Hiermee kunnen elk jaar ongeveer 20 tot 30 studenten een beurs ontvangen.